– To bardzo dobry sposób, choć nie zaskakujący – uważa dr Anthony S. Fauci, dyrektor Narodowego Instytutu Alergii i Chorób Zakaźnych. – Jednak jego szersze zastosowanie nie wchodzi w grę ze względów praktycznych.

Pacjent, 42-letni Amerykanin mieszkający w Niemczech, chorował także na białaczkę, co stanowiło uzasadnienie dla podjęcia ryzyka przeszczepienia komórek macierzystych. Przeszczepy tego rodzaju wymagają całkowitego zniszczenia układu odpornościowego pacjenta, w tym szpiku kostnego, za pomocą napromieniania i leków – od 10 do 30 procent osób poddanych tej procedurze umiera.

– Szczerze mówiąc, wolałbym zażywać lekarstwa – ocenia dr Robert C. Gallo, dyrektor Instytutu Ludzkiej Wirusologii w Szkole Medycznej Uniwersytetu Maryland, mając na myśli leki antyretrowirusowe.

Co więcej, szanse na znalezienie dawcy, który byłby zgodny tkankowo z pacjentem i byłby nosicielem bardzo rzadkiej genetycznej mutacji wiążącej się z odpornością na HIV – wirusa, który wywołuje AIDS – są niezwykle małe.

Tym niemniej, 42-letni Amerykanin jest od 20 miesięcy wolny od wirusa, mimo że nie zażywa leków antyretrowirusowych, a sukces jego leczenia jest dowodem, że terapia AIDS, o której od dawna śniono – podanie komórek macierzystych, które poddane zostały zabiegom inżynierii genetycznej w celu wprowadzenia do nich odpowiedniej mutacji – może okazać się skuteczna.

Sukces tej metody leczenia ogłosili w środę dr Gero Huetter oraz dr Eckhard Thiel, zajmujący się nowotworami krwi specjaliści ze Szpitala Charite w Berlinie. Przypadek został opisany w ubiegłym tygodniu w The Wall Street Journal.

Próby wykorzystania przeszczepów szpiku kostnego w leczeniu AIDS są podejmowane od lat 80. ubiegłego wieku. Jeden z pacjentów, chorujący na AIDS oraz chłoniaka, zmarł z powodu nowotworu po dwóch miesiącach, ale nie wykazano u niego obecności HIV. Nie było jednak jasne czy to przeszczep miał na niego działanie ochronne.

Natomiast w głośnym przypadku z 1995 roku Jeff Getty, znany obrońca pacjentów z AIDS z San Francisco, otrzymał przeszczep szpiku od pawiana, który jest oporny na ludzkiego wirusa. Przeżył 11 lat, zmarł jednak z powodu AIDS i nowotworu – przeszczep go nie ochronił, ale by mu pomóc opracowano wówczas trójlekową terapię antyretrowirusową.

Huetter podaje, że 80 potencjalnych dawców, którzy byli wystarczająco zgodni tkankowo z jego pacjentem, aby ich komórki mogły mu zostać przeszczepione w celu leczenia białaczki, było także nosicielami mutacji warunkującej naturalną oporność dla wirusa.

Mutacja znana jako Delta 32, odkryta w latach 90. ubiegłego wieku u kilku homoseksualnych mężczyzn, musi zostać odziedziczona od obydwojga rodziców. Dzięki niej białe krwinki produkowane w szpiku nie mają na swojej powierzchni receptorów, które pozwalają HIV na wniknięcie do układu odpornościowego.

HIV, nawet jeśli jego namnażanie zostanie ograniczone przez leki, może przez lata pozostawać w uśpieniu w komórkach węzłów chłonnych oraz nerwowych. Bez koniecznych receptorów budzący się z uśpienia wirus nie ma jednak możliwości zainfekowania komórek.

Lekarze uważają. że przypadek z Berlina daje nadzieję na znalezienie metod leczenia, które w sposób sztuczny wywołają powstanie mutacji Delta 32.

Na przykład dr Irvin S.Y. Chen, dyrektor Instytutu AIDS z UCLA, pracuje nad wykorzystaniem „nożyczek” RNA do wycinania fragmentów materiału genetycznego z komórek macierzystych, które kodują białka receptorów. Jak mówi, jego koncepcja jest skuteczna u małp. Ma on nadzieję, że ostatecznie możliwe będzie przeszczepianie zmodyfikowanych komórek ludziom po zniszczeniu jedynie części ich układu odpornościowego za pomocą leków. – Sądzę, że nie wiązałoby się to z ryzykiem zgonu – dodaje.

Źródło: Portal Wiedzy Onet.pl